የንቃተ-ህሊና ፅንሰ-ሀሳብ በስነ-ልቦና ውስጥ በጣም አወዛጋቢ እና ውስብስብ ከሆኑ ርዕሰ ጉዳዮች ውስጥ አንዱ ነው ፡፡ የሀገር ውስጥ ሳይንቲስቶች በተደጋጋሚ “የሰው ልጅ ንቃተ-ህሊና ምስጢር” ወደተባለው ክስተት ጥናት ዘወር ብለዋል ፡፡
በአንጻራዊ ሁኔታ ሲታይ በአንፃራዊነት ወጣት ሳይኮሎጂ ሳይንስ ሳይንቲስቶች በጣም አስፈላጊ ከሆኑት ጉዳዮች በአንዱ - የንቃተ-ህሊና ጥናት ይጨነቁ ነበር ፡፡ ግን ፣ እንግዳ በሆነ ሁኔታ ፣ ለረጅም ጊዜ ይህ ፅንሰ-ሀሳብ ያለ ፍቺ ቆየ ፡፡ በሩሲያ ሥነ-ልቦና ውስጥ “ንቃተ-ህሊና” የሚለውን ቃል ለማስረዳት ከመጀመሪያዎቹ መካከል አንዱ እጅግ የላቀ የሩሲያ የሥነ-አእምሮ ባለሙያ ቪ ኤም. ቤክተሬቭ. ለንቃተ-ህሊና ትርጓሜ መሠረት በንቃተ-ህሊና የአእምሮ ሂደቶች እና በማያውቁ ሰዎች መካከል ያለው ልዩነት ነው ፣ ከማንኛውም ሰብዓዊ እንቅስቃሴ ጋር በሚዛመድ መሠረታዊ ቀለም በመረዳት ነው ፡፡
ከዚያን ጊዜ ጀምሮ የንቃተ-ህሊና ጥናት ችግር በሩሲያ ሥነ-ልቦና ውስጥ የበለጠ እየበራ መጥቷል ፡፡ ዋና ሥራው ለጥያቄዎች መልስ መፈለግ ነበር-“አንድ ሰው በምስረታ እና በልማት ሂደት ውስጥ ንቃተ ህሊና ለማን እና እንዴት ተነስቷል?” ፣ “ከተወለደ ጀምሮ የተሰጠ ነው ወይስ በህይወት ዘመን ነው የተፈጠረው?” እና "ንቃተ ህሊና በልጅ ላይ እንዴት ያድጋል?" እነዚህና ሌሎች ብዙ ጥያቄዎች በሳይንስ ብቻ ሳይሆን በሰው ሕይወትም ውስጥ እንደዚህ ዓይነቱን ጠቃሚ ፅንሰ ሀሳብ ለማጥናት መነሻ ሆነዋል ፡፡
“የሰው ልጅ የንቃተ ህሊና እንቆቅልሽ” ን ለመፍታት ሳይንቲስቶች ስለዚህ ክስተት አመጣጥ መደነቅ ጀመሩ ፡፡ ስለሆነም የሶቪዬት የሥነ-ልቦና ባለሙያ ኤ. ሊንትእቭ ንቃተ ህሊና በ "ማህበራዊ ግንኙነቶች" ውስጥ በሰዎች መስተጋብር ሁኔታ ስር እንደሚታይ ያምን ነበር ፣ እናም የግለሰባዊ ንቃተ ህሊና ፣ በተቃራኒው ፣ በማህበራዊ ንቃተ-ህሊና ተጽዕኖ ስር ብቻ ይመሰረታል።
ሌላ የሶቪዬት ሳይኮሎጂስት ኤል. ቪጎትስኪ የሊንቲየቭን ሀሳቦች በመቀጠል የኅሊና መስተጋብር ልምድ ለንቃተ-ህሊና ምስረታ እና እድገት ዋነኛው ምክንያት ነው ወደሚል ድምዳሜ ይመጣል ፡፡ ከዚህ በመነሳት ህሊና ከተወለደ ጀምሮ አይሰጥም ብለን መደምደም እንችላለን ፣ ግን በተቃራኒው አንድ ሰው በዙሪያው ካለው ዓለም ጋር ያለው ግንኙነት ውጤት ነው ፡፡ በተጨማሪም የሳይንስ ሊቃውንት የንቃተ-ህሊና ብቅ ለማለት ቋንቋ እና ንግግር እንዲሁ ቅድመ ሁኔታዎች እንደሆኑ ተስማምተዋል ፡፡
የሩሲያ የሥነ-ልቦና ባለሙያዎችን (ኤል.ኤስ. ቪጎትስኪ ፣ ኤስ.ኤል. ሩቢንስታይን ፣ አ.ን ሌኦንትዬቭ ፣ ቢ.ጂ አናንዬቭ ፣ ቪ.ፒ. ዚንቼንኮ ፣ ወዘተ) በመተንተን እና አጠቃላይ ማድረግ የበርካታ የንቃተ-ህሊና ተግባራት ተለይተው ይታወቃሉ-በዙሪያው ያለውን እውነታ ነፀብራቅ ፣ እቅድ ማውጣት ፣ የፈጠራ ተግባር ፣ ግምገማ እና ቁጥጥር በኅብረተሰብ ውስጥ ባህሪ ፣ ለውጫዊ ምክንያቶች አመለካከቶች መፈጠር ፣ የግለሰባዊነት መፈጠር።
ስለሆነም ፣ በአገር ውስጥ የስነ-ልቦና ትምህርት ውስጥ ፣ ቀስ በቀስ ለምን ህሊና ለምን እንደፈለግን ግልጽ እየሆነ መጥቷል ፡፡ ሆኖም ግን ፣ የንቃተ-ህሊና ፅንሰ-ሀሳብ በሳይንስ ውስጥ በጣም የተወሳሰበ መሆኑን መገንዘብ አለበት ፣ እና እሱን ለማጥናት ዋነኛው ችግር ሳይንቲስቶች እራሳቸውን መከታተያ ዘዴዎችን ብቻ መከተላቸው ነበር ፣ ይህም ጥናቱን ተጨባጭነት ያሳጣው ፡፡ ለዚያም ነው ይህ ርዕስ በሩሲያ ሥነ-ልቦና እና በዓለም ውስጥም እጅግ በጣም ብዙ ውዝግቦችን እና ውይይቶችን ያስከትላል።
